Bête du Gévaudan, een verschrikkelijk waargebeurd verhaal dat een legende lijkt te zijn

Van 30 juni 1764 tot 19 juni 1767,
vielen tussen de 82 en 124 mensen ten prooi aan het beest van Gévaudan!

Deze aanvallen vonden plaats in een uitgestrekt gebied dat tegenwoordig de departementen Lozère, Cantal en Haute-Loire beslaat.
Vanaf het begin namen deze gebeurtenissen aanzienlijke proporties aan dankzijdeongeëvenaarde internationale media-aandacht!
Gravures van het Beest werden overal gepubliceerd, van Parijs tot San Francisco!

Hoe zit het met de reacties?

Dit was niet te verwarren met de rol die Gévaudan speelde in Noord-Frankrijk.
Het was een relatief arm landbouwgebied van verwaarloosbaar strategisch belang.
Het noordelijke deel van de provincie, waar de Beest ligt, is verdeeld tussen het plateauvan Aubrac en de bergen van Margeride.
Dit uitgestrekte gebied was lang niet zo bebost als vandaag de dag, maar bestond uit heide en weilanden, onderbroken door bosjes en enkele schamele bossen (Mercoire, La Tenazeyre, Bois de Pommier, enz.).

De gebeurtenissen, die extreem gewelddadig waren en plaatsvonden in een ruig en geïsoleerd gebied, spraken tot de verbeelding van de kroniekschrijvers van die tijd.

**Dit is de rol van de mensen die deze affaire overzien.**

Op de voorpagina van de Zevenjarige Oorlog staat een gapend gat in de redactionele pagina’s van de gazetten.
Tot de Gazette d’Avignon kreeg het verhaal in handen.
De redacteur verweefde vakkundig het nogal fragmentarische nieuws uit het veld.
De druk van de media werd zo groot dat koning Lodewijk XV actie ondernam.
Hij moest zijn vermogen laten gelden om het Koninkrijk te beschermen en te verdedigen.

Toch was de invloed van de familie Choiseul in deze zaak niet te verwaarlozen.
Terwijl hertog Etienne-François de Choiseulde naaste minister van de koning was, was zijn neef niemand minder dan de graaf-bisschop van Gévaudan, Gabriel-Florent de Choiseul-Beaupré.
In een beroemde tekst die bekend staat als het“Mandement de l’évêque de Mende” (31 december 1764), beschreef hij het“Beest” als een goddelijke gesel, waardoor de gebeurtenissen een mystieke dimensie kregen.
Als vertegenwoordiger van de wereldlijke macht zorgde de graaf-bisschop ervoor dat de jacht op het Beest door zijn departementen werd gecontroleerd.
Dat de harquebusier van de koning naar Gévaudan werd gestuurd om de jachtcampagnes te leiden, was ongetwijfeld te danken aan de nauwe band tussen de graaf-bisschop en zijn neef, de minister van de koning.
Tijdens deze periode werden er talrijke drijfjachten georganiseerd en onder het grote aantal wolven dat werd geëlimineerd, werden er twee grote hondachtigen gedood.
De eerste werd gedood door de harquebusier François Antoine op 20 september 1765 in het Bois de Pommier, gevolgd door een tweede door Jean Chastel op 19 juni 1767 in de Sogne d’Auvers.

De dood van dit laatste dier maakte een einde aan de aanvallen in de regio.

©Gabriel Florent De Choiseul Beaupré - Bisschop van Mende in de 18e eeuw

**Maar hoe zit het met de mysteries van het Oosten?**

Nadat het Beest was geslacht, werd het naar het Château de Besque gebracht, de residentie van de Markies d’Apcher, waar het, nadat het naar behoren was opgemeten, op de verkeerde manier werd genaturaliseerd en vervolgens meer dan een dozijn dagen aan het publiek werd tentoongesteld.
De overblijfselen van het beest werden vervolgens naar Parijs gestuurd om aan de koning te worden gepresenteerd.

De overblijfselen van het dier, dat snel was opgezet, hadden echter erg geleden onder het transport en de hitte. Het had zijn haar verloren en stootte een walgelijke stank uit toen het begin augustus 1767 in Versailles aankwam.
De natuuronderzoeker Buffon, die belast was met het onderzoek van het Beest, liet hierover geen enkel document na.
Het beest werd nooit aan het hof gepresenteerd. Het is op veel goede plaatsen gevonden en is nu beschikbaar…

Alleen de getuigenis van de bediende van Markies d’Apcher, “Gilbert”, die verantwoordelijk was voor het vervoer van het Beest naar Parijs, maakt melding van een opmerking van Buffon die, na onderzoek, “…oordeelde dat het slechts een grote wolf was…” maar er is geen geschreven verslag van Buffon die zijn verklaringen bevestigt.

Dit was alles wat nodig was om het mysterie van het Beest te laten ontstaan en groeien.

Sinds de 19e eeuw wordt deze plek voor vele doeleinden gebruikt.
De hele vrijdag was het een brandmerk voor de strijd tussen de ideeën van Wolf en de vele andere theorieën die ook naar voren werden gebracht: de mens, iets dat uit de mens voortkomt, eenheid, Gods wil…

Het verhaal en zijn legende zijn ook een bron van artistieke inspiratie, met toneelstukken, romans, stripverhalen en films ….

De plek is er nog steeds,
ook al is het landschap veel bosrijker dan toen,
Dus waarom zou je niet in de voetsporen van het Beest treden?

Naslagwerken:

CHABROL Jean-Paul, La bête des Cévennes et la bête du Gévaudan en 50 vragen, Editions Alcide, 2018.
MAURICEAU Jean-Marc, La bête du Gévaudan: Mythes et réalités, Éditions Tallandier, pp.624, 2021.
MAURICEAU Jean-Marc, La Bête du Gévaudan, la fin de l’énigme?, Editions Ouest France, 2015.
MAURICEAU Jean-Marc, La Bête du Gévaudan, Larousse, Parijs, 2008.
MAURICEAU Jean-Marc & MADELINE Philippe, Repenser le sauvage grâce au retour du loup : les sciences humaines interpellées, Presses universitaires de Caen, coll. “Bibliothèque du Pôle rural” (no 2), 2010.
SOULIER Bernard, Sur les traces de la bête du Gévaudan et de ses victimes, Editions du cygne, Parijs, 2011.